Đời tổng giám mục Puginier

Đời Tổng Giám mục Puginier được tác giả Louis-Eugène Louvet thực hiện và hoàn thành hai năm (1894) sau khi Đức cha Puginier qua đời, là một trong những tác phẩm biên niên thuật lại tương đối đầy đủ và chi tiết về ba khía cạnh chính của cuộc đời một trong những nhân vật có những can hệ quan trọng mà vô cùng ngầm ẩn đối với xứ Bắc kỳ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX: Đức cha Puginier, giám mục xứ Mauricastre, cố tư tế tông tòa miền Tây Bắc kỳ.

Có lợi thế tiếp cận được các thư từ và tài liệu lưu trữ liên quan đến nhân vật chính cùng những mối tương tác của ông, vì vậy mà qua tác phẩm này, tác giả Louvet không chỉ phác họa nên chân dung con người vị giám mục xứ Mauricastre mà còn cả bối cảnh thời cuộc lúc bấy giờ.

Bố cục sách được phân chia thành 3 phần chính, có thể chứa đựng và tóm lược cả cuộc đời Đức cha Puginier: thừa sai, giám mục, người yêu nước.

Vị thừa sai sẽ đưa chúng ta nhập vào những việc làm và những đức tính của vị tông đồ.

Vị giám mục sẽ cho ta thấy người kế tục của những vị như Retord và Theurel, bước tiếp dấu chân của những vĩ nhân này và thực thi trọng trách đứng đầu Sứ bộ miền Tây Bắc kỳ – là sứ bộ quan trọng nhất trong hai mươi bốn sứ bộ được giao phó cho hội thừa sai của ông, những phẩm tính của một nhà quản lý lão luyện.

Người yêu nước sẽ kể lại những cố gắng không ngừng của ông để phục vụ nước Pháp, để soi sáng cho những người cai trị (người Pháp), khi cần thì bằng lòng tôn kính cảnh báo họ về những sai lầm của họ và cứu vớt những quyền lợi trói buộc vào đất nước.