Bên kia là núi

Nguyễn nhân kỷ niệm 60 năm thành lập Trung đoàn Tình nguyện, Thắng - con cả ông dẫn tôi về thăm gia đình bên ngoại. Cái làng Sạn bên sông Lô ngày xưa nghèo lắm, bây giờ nhà ngói san sát. Có nhà còn nhô lên cái tháp trên nóc hình củ tỏi, như Tây.

Bãi đất ông ngoại bảo dành cho vợ chồng ông Nguyễn để sau này về hưu có chỗ cắm dùi vẫn còn đó. Ông Hậu - em vợ ông Nguyễn bảo Thắng: “Cậu không nhận phần đất ông ngoại chia cho thì để đấy, tôi kiếm vạn gạch cất cái nhà thờ gia tiên. Làng này, xưa lão chăn vịt, “tọng” bánh đúc vào diều để bán cho nặng cân, vậy mà chết còn tôn làm Thành hoàng, bố cậu là tướng, cả hai họ mới có một ông tướng, không lập bàn thờ cho con cháu chiêm bái thì còn thờ cúng ai? Mồ cha không khóc, khóc đống mối”.

Ông Hậu nói rất nghiêm, xong thì cười, chìa ra hàm răng vẩu, rất cởi mở. Ông kể: “Làng vẫn nhớ Tướng Nguyễn, hiển hách thế mà về làng chỉ đeo cái túi rõ to, bảo trẻ con tập hợp, phát quà. Trẻ con chen đẩy nhau xếp mấy hàng, đứa nào cũng muốn đứng trước, nhưng khi mở cái túi đầy bánh mỳ ra, bẻ đôi từng cái, ông phát cho đứa bé đứng sau rồi mới tới đứa lớn đứng trước. Bà con làng nhìn cảnh ấy, rất khoái về ông con rể.